Upomnienie pracownika

Upomnienie pracownika to najlżejsza forma kary porządkowej, która może zostać wymierzona przez pracodawcę.

Choć stanowi najłagodniejszą formę sankcji dyscyplinarnych w zakładzie pracy, odgrywa istotną rolę w utrzymaniu dyscypliny i porządku, będąc pierwszym formalnym sygnałem, że zachowanie pracownika odbiega od oczekiwań pracodawcy.

Działa jednocześnie jako środek prewencyjny, dając pracownikowi szansę na refleksję nad swoim postępowaniem i jego konsekwencjami oraz na poprawę bez konieczności sięgania po surowsze sankcje, takie jak nagana, kara pieniężna czy zwolnienie dyscyplinarne.

Powody nałożenia kary porządkowej zostały precyzyjnie określone w polskim Kodeksie pracy. Zgodnie z prawem upomnienia można udzielić za:

• nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
• przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
• przepisów przeciwpożarowych oraz
• przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności.

Zanim pracodawca zdecyduje się na zastosowanie kary, musi dać pracownikowi możliwość złożenia wyjaśnień, czyli wysłuchania jego wersji wydarzeń. Kara musi zostać wymierzona w ciągu 3 miesięcy od popełnienia naruszenia oraz 2 tygodni od pozyskania informacji o przewinieniu.

Decyzja o nałożeniu upomnienia trafia do akt osobowych pracownika, ale po roku nienagannej pracy należy ją z nich usunąć.

Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o zastosowanej karze na piśmie. Zawiadomienie powinno zawierać następujące elementy:

• Data i miejscowość.
• Imię, nazwisko i stanowisko pracownika.
• Nazwa i adres firmy.
• Data i rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych.
• Podstawę prawną.
• Potwierdzenie przeprowadzenia rozmowy z pracownikiem.
• Informacja o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia.
• Podpis pracodawcy i pracownika.

W wielu przypadkach upomnienie okazuje się wystarczające, by zmotywować pracownika do zmiany zachowania i uniknięcia dalszych uchybień.

W przypadkach poważniejszych lub powtarzających się wykroczeń można zastosować także karę nagany.

Karę pieniężną stosuje się jedynie w specjalnych przypadkach, między innymi za następujące przewinienia:

• nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
• nieprzestrzeganie przez pracownika  przepisów przeciwpożarowych,
• opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
• stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu oraz
• spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy.

Najcięższą formą kary porządkowej jest zaś zwolnienie dyscyplinarne, czyli natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy z winy pracownika, przy którym nie obowiązuje okres wypowiedzenia.